In de vorige jaargang van dit tijdschrift heb ik twee artikelen gepubliceerd over de wijsgerige theologie van de zogenaamde Utrechtse school. Daarop is gereageerd door respectievelijk M. Sarot, G. van den Brink en V. Brümmer. Er zijn drie punten waarop ik de discussie graag kort wil voortzetten: logische consistentie en conceptuele coherentie als norm voor het geloof, het verfijnde realisme, en de eigen aard van de theologie in vergelijking met het concrete geloven. In feite gaat het daarbij steeds om de (...) eigen aard van het geloof. Daarin ligt ook de reden ruimte te vragen voor deze reactie. Het lijkt mij van bijzonder belang voor de theologie dat het concrete geloven op de juiste manier wordt verstaan. Alleen dan kan de theologie dit geloof werkelijk dienen. Dat geldt tegenover het gevaar van versubjectivering van het geloof evenzeer als tegenover dat van verintellectualisering. (shrink)

In het boek Exodus, hoofdstuk 3, wordt verteld hoe God aan Mozes verschijnt in een brandende braambos. De HEER heeft het lijden van Israel in Egypte gezien en wil hen daaruit bevrijden. Daartoe wordt Mozes naar de farao gestuurd om tegen hem te zeggen dat hij Israel moet laten gaan. Met die boodschap moet Mozes eerst naar Israel zelf. Vandaar zijn vraag: wat zullen zij zeggen? Zullen zij mij geloven, als ik zeg dat ik gestuurd ben door de God van (...) hun vader, van Abraham, Isaak en Jakob? Zullen zij niet vragen: wie is die God? Hoe is zijn naam? In antwoord daarop spreekt God de bekende woorden: ‘Ik ben die Ik ben.’ Mozes moet tot de Israelieten zeggen: ‘Ik ben heeft mij tot u gezonden.’ En verder: ‘De HEER, de God van uw vaderen, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob, heeft mij tot u gezonden. Dit is mijn naam voor eeuwig en zo wil Ik aangeroepen worden van geslacht tot geslacht.’. (shrink)

Een van de kenmerken van de wijsgerige theologie zoals die in de Utrechtse school wordt beoefend, is de nadruk op een persoonlijk Godsbegrip. Daarom wordt voor de bijdragen gebundeld in Hoe is uw Naam? Opstellen over de eigenschappen van God geclaimd ‘dat over de eigenschappen van God niet op abstracte wijze wordt gespeculeerd, maar dat zij afgelezen worden uit het persoonlijk handelen van God jegens mens en wereld’. In het artikel ‘Conceptuele analyse en christelijk geloof. Over de wijsgerige theologie in (...) Utrecht’ heb ik geprobeerd aan te tonen dat deze claim slechts in beperkte mate wordt waar gemaakt. (shrink)

Het punt dat René Munnik in zijn reactie aan de orde stelt is van fundamentele betekenis. Is het wijsgerig geoorloofd geloof en filosofie zo met elkaar te verbinden als ik dat doe in ‘Kennis in reformatorisch wijsgerig perspectief’, mijn bijdrage aan de OU-cursus ‘Cultuurfilosofie vanuit levensbeschouwelijke perspectieven’? Is het niet beter de argumentatie ‘strikt wijsgerig’ te houden en de filosofie te beperken tot de ‘natuurlijke’ kennis in plaats van een op openbaring gebaseerd geloofsperspectief als uitgangspunt te nemen?1 Ik wil hierover (...) graag enkele opmerkingen maken, in de hoop dat daarmee ook mijn erkentelijkheid voor zijn kritische notities tot uitdrukking komt. (shrink)

Cicero's philosophical works are now exciting renewed interest, in part because he provides vital evidence of the views of the Greek philosophers of the Hellenistic age, and partly because of the light he casts on the intellectual life of first century Rome. This edition uses the 1997 Clarendon text by the acclaimed translator P.G. Walsh.

In all of the writings of Martin Buber there is one major theme which serves as a peg upon which he hangs most of his further thoughts. Nahum Glatzer uses this underlying theme, interpreting it as a "way of response," and brings together selections from many of Buber's works. Thus not only does the reader see the centrality of the "way of response" for this great Jewish thinker, but he captures a feeling for the man himself as well. The "way (...) of response" is not a concept expounded but a life lived, and the selections Glatzer employs in his book brings this out very well.—W. P. G. (shrink)

‘Menander has set up a confrontation between this law [the law about epikleroi] and love… He wants the audience to regard the law as stupid and wrong… Surely one of Menander's purposes in writing this play was to make the Athenians consider seriously whether the law ought to be changed.’ Thus Professor D. M. MacDowell in the concluding paragraph of his article ‘Love versus the Law: an Essay on Menander's Aspis’. A similar view was already implicit in E. Karabelias' treatment (...) of the play as indicative of the general attitude to this law in Athens in Menander's day: ‘A n'en point douter, l'épiclérat est ressenti, á l'epoque de Ménandre, comme une anomalie intolérable pour les mceurs de la societe athénienne à la fin du ive s.av.n.è L'épiclérat est odieux et ridicule… L'hostilité envers l'épiclérat est done un signe des temps’. And Professor E. G. Turner has written: ‘it is hard to imagine that the institution of the epiclerate emerged in good standing from this derisory treatment’. (shrink)

Writing of Terence's Andria in 1952, Duckworth said: ‘In the Andria the second love affair is unusual; Charinus’ love for a respectable girl whose virtue is still intact has been considered an anticipation of a more modern attitude towards love and sex. More frequently in Plautus and Terence the heroine, if of respectable parentage, has been violated before the opening of the drama , or she is a foreigner, a courtesan, or a slave girl' , p. 158). Perhaps in 1993 (...) it does not seem quite so ‘modern’ that Charinus is not only in love with a respectable virgin but wishes to marry her. (shrink)